NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
عُثْمَانُ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
نُمَيْرٍ
حَدَّثَنَا
مُجَالِدٌ
عَنْ
الشَّعْبِيِّ
عَنْ عَدِيِّ
بْنِ حَاتِمٍ
أَنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ مَا
عَلَّمْتَ
مِنْ كَلْبٍ
أَوْ بَازٍ ثُمَّ
أَرْسَلْتَهُ
وَذَكَرْتَ
اسْمَ اللَّهِ
فَكُلْ
مِمَّا
أَمْسَكَ
عَلَيْكَ
قُلْتُ
وَإِنْ
قَتَلَ قَالَ
إِذَا
قَتَلَهُ
وَلَمْ
يَأْكُلْ مِنْهُ
شَيْئًا
فَإِنَّمَا
أَمْسَكَهُ
عَلَيْكَ
قَالَ
أَبُو دَاوُد
الْبَازُ
إِذَا أَكَلَ فَلَا
بَأْسَ بِهِ
وَالْكَلْبُ
إِذَا أَكَلَ
كُرِهَ
وَإِنْ
شَرِبَ
الدَّمَ
فَلَا بَأْسَ
بِهِ
Adiyy b. Hâtim'den
demiştir ki: Nebi (S.A.V.):
"Eğittikten sonra
besmele çekerek (av üzerine) gönderdiğin bir köpek ya da bir şahin'in senin
için yakaladığı av'ı yiyebilirsin” buyurdu. Ben de:
(Av'ı) öldürmüşse de mi?
diye sordum.
" Eğer o'nu öldürmüş
de onun hiç bir tarafını yememişse o'nu ancak senin için yakalamış
demektir." buyurdu.
Ebû Dâvud der ki: Şahin
(yakalamış olduğu av'ın bir tarafını) yemişse bunda bir sakınca yoktur, (fakat)
köpek (yakaladığı av'ın bir tarafını) yemişse (o av'ın etini yemek) mekruh
olur. Fakat kanını içmişse bunda bir sakınca yoktur.
İzah:
Tirmizî, Sayd; Ahmed b.
Hanbel, IV-375.
Bilindiği gibi Cumhur
ulemaya göre, avını dişleriyle yakala-yan hayvanların, yakalayınca bir tarafını
yemiş oldukları avın eti yenmezse de avını pençeleriyle yakalayan doğan ve
şahin gibi kuşları yakalayınca bir tarafını yemiş oldukları avın etini yemekte
hiç bir sakınca yoktur. Çünkü 2847 numaralı hadisin şerhinde zikrettiğimiz
gibi, "bir köpeğin eğitimli sayılması için, gerekli olan üç şart"
avcı kuşlar için gerekli değildir. Bu bakımdan avcı kuşların eğitilmiş
sayılabilmesi için, köpekte aranan yakaladığı avın bir tarafını yememe şartı
aranmaz. Bu kuşların çağırılınca geri gelmeleri eğitimli sayılmaları için
yeterlidir. Nitekim İbn Abbas (r.a) "Eğitimli bir köpeğin senin için
yakalamış olduğu bir avı kendisi onun bir tarafını yememiş olması şartıyla
yiyebilirsin. Fakat bir şahinin, senin için yakalamış olduğu bir avı, kendisi
onun bir tarafını yemiş bile olsa yine de yiyebilirsin. Çünkü şahinin
eğitilmiş sayılması için çağırılınca geri gelmesi yeterlidir. Zira köpeği döğüp
de ona yakaladığı hayvanı yememeyi Öğrettiğin gibi, bunu döverek yakaladığı
avı yemeyi terketmeyi öğretemezsin."[el-Âsâr, Ebû Yûsuf, 241, rakam 1065.]
buyurmuştur.
İşte bu inceliği
belirtmek için musannif Ebû Dâvud, hadisin sonuna bir metin ilave ederek,
şahinin yakaladığı avdan yemesinde bir sakınca bulunmadığını, köpeğin
yakalayıp da bir tarafını yediği avın etini yemesinin tah-rimen mekruh olduğunu
ve köpeğin yakaladığı avın kanını içmesinin de avın etine bir zarar
vermeyeceğini ifade etmiştir.
Gerçekten bir köpeğin
veya avını dişleriyle parçalayan köpek konumunda olan bir av hayvanının,
yakaladığı avın etini yemeyip de sadece kanını içmesi o köpeğin çok iyi
eğitilmiş olduğunu gösterir.